ارزیابی سیاست ها و برنامه های توسعه مناطق محروم (91-84)، استان کرمان، (منوجان، عنبرآباد، کهنوج)

توسعه،و نابرابری های منطقه ای از مباحث مورد توجه صاحب نظران و برنامه ریزان توسعه و از دغدغه های کشورهاست.ایران نیز در برنامه ها و آرمان های خویش مستمرا توسعه و توازن منطقه ای را دنبال می نماید.ولی تحقق آن نیازمند هماهنگ نمودن اهداف ملی با واقعیت های منطقه ای است که منوط با شناخت و شناسایی وضعیت کشور و مناطق بر اساس روش های علمی مناسب است. موضوع این پژوهش ارزیابی سیاست ها و برنامه های توسعه مناطق محروم(91-84)،استان کرمان(منوجان،عنبرآباد،کهنوج) می باشد.برای انجام ارزیابی این پژوهش تصمیم گرفتیم سیاست ها و برنامه های اجرا شده در طی سالهای 1391-1384 در شهرستان های کهنوج،عنبرآباد و منوجان را مورد ارزیابی قرار دهیم.در این پژوهش سیاست ها و راهبردهای برنامه های چهارم توسعه و پنجم توسعه بعد از انقلاب اسلامی را که در شهرستان های مورد نظر و در بازه زمانی مورد نظر اجرا شده است مورد بررسی قرار داده ایم. این پژوهش با استفاده ازروش تحلیل ثانوی و مطالعات کتابخانه ای،با مراجعه به اسناد و گزارش های مختلف و استناد به آمار های گوناگون،سعی کرده است میزان تناسب سیاست ها و برنامه های محرومیت زدایی اتخاذ شده در طی سال های 1384تا1391 را با شرایط و علل محرومیت در مناطق بررسی کند. تحلیل داده ها با استفاده از روش تاکسونومی عددی در دو نرم افزار spssوexcel به منظور تعیین سطح توسعه یافتگی شهرستان ها صورت گرفته و همچنین با استفاده از نرم افزار gis نقشه های مورد نیاز تهیه شده است.لازم به ذکر است،چونکه در این پژوهش هم درجه توسعه یافتگی شهرستان ها در سال 1385 و همچنین 1390 بررسی شده است،باید این نکته را نیز مد نظر قرار داد که در سال 1385 تعداد شهرستان های استان کرمان 16 عدد و در سال 1390 این تعداد به 23 شهرستان افزایش یافته است که آنها نیز مورد بررسی قرار گرفته شده است. از مطالعه،بررسی و تحلیل داده ها و متغیر های 36 گانه موجود در سال های 1385 و 1390،نکات مهم زیر قابل استنتاج می باشند: 1-اگرچه تغییر در سطح محرومیت ها به اندازه بسیار محسوسی اتفاق افتاده است اما شهرستان های مورد مطالعه نگاه جدی دولت برای رفع محرومیت ها و همچنین رسیدن به توسعه مطلوب را می طلبند. 2-از مقایسه درجه توسعه یافتگی شهرستان های استان کرمان ،مشاهده می شود که وجود ناهماهنگی و عدم تعادل از نظر توسعه اقتصادی،اجتماعی بین شهرستان های استان مشهود است. 3-مقایسه درجات توسعه یافتگی شهرستان های مختلف از 47/. که متعلق به شهرستان کرمان می باشد تا 95/. که متعلق به شهرستان رودبار جنوب می باشد،نشان دهنده وجود شکاف عظیم توسعه در بین شهرستان های استان می باشد. 4-اکثر شهرستان های استان محرومند،(کهنوج،عنبرآباد،منوجان) و نیازمند نگاه جدی برای توسعه اقتصادی و اجتماعی می باشند. با توجه به نتایج بالا پیشنهاد می شود که: 1-سرمایه گذاری،برنامه ریزی و اقدامات اساسی در جهت ارتقای سه شهرستان مورد نظر پژوهش در ابعاد مختلف اقتصادی،اجتماعی،فرهنگی و فراهم کردن زمینه های توسعه با بهره برداری از وجود پتانسیل هایی مانند منابع معدنی،رشد و توسعه کشاورزی با توجه به تنوع تنوع مطلوب آب و هوایی و نیروی انسانی مورد توجه قرار گیرد. 2-متعادل کردن الگوی توزیع امکانات و خدمات و تمرکز زدایی از بعضی از شهرستان ها،از جمله شهرستان کرمان،به منظور بهرمند کردن تمامی ساکنان استان از این امکانات و خدمات برای رسیدن به عدالت اجتماعی بر اساس برنامه ها و راهکارهایی که با توجه به پتانسیل ها،نیازها و شرایط هر منطقه طراحی می شود که توجه به این نیازهای منطقه ای و تأمین آنها می تواند از مهاجرت بی رویه افراداز نواحی اطراف و شهرهای کوچک به شهر های بزرگتر جلوگیری نماید. 3-مد نظر قرار دادن محرومیت ها در اولویت برای برنامه ریزی توسعه می تواند باعث کاهش شکاف اقتصادی،اجتماعی،فرهنگی می شود.